ผัวะ ผัวะ ผัวะ

ท่านรินไซได้ไปเป็นศิษย์ของท่านฮวงโปอยู่ 3 ปี ได้ศึกษาพระธรรมวินัยและข้อปฏิบัติอย่างเคร่งครัด วันหนึ่งเพื่อนของท่านให้ไปถามท่านอาจารย์ฮวงโปว่า
"แก่นแท้ของพระพุทธศาสนาคืออะไร ?"

คำตอบที่ท่านได้รับก็คือ ถูกท่านฮวงโปตีด้วยไม้เท้า 3 ทีโดยไม่อธิบายอะไรเลยท่านรินไซน้อยใจจึงคิดจะลาไปยังสำนักอื่น ท่านฮวงโปจึงแนะนำให้ไปหาพระอาจารย์ต้ายู้ซึ่งอยู่ริมแม่น้ำเคาอัน ท่านต้ายู้พอทราบเรื่องราวทั้งหมด จึงบอกกับท่านรินไซว่า
"ที่ท่านฮวงโปตีเจ้านั้น ก็เพื่อปลดเปลื้องเจ้าให้ออกจากความทุกข์ต่างหากเล่า"

ไม้จันทน์อยู่ที่ไหน

   ชายคนหนึ่งต้องการไม้จันทน์มาก เขาได้ยินมาว่าไม้จันทน์นั้นมีกลิ่นหอม จึงเดินเข้าไปในป่าเพื่อเสาะหาไม้ชนิดนี้ เขาพบคนตัดไม้แล้วกล่าวว่า

“ฉันกำลังหาไม้จันทน์อยู่ ท่านช่วยหาอีกแรงได้ไหม เพราะท่านน่าจะรู้จักป่าแห่งนี้ดี”

คนตัดไม้ตอบว่า

“ไม้จันทน์น่ะหรือ ฉันรู้จัก แต่วันนี้ค่ำเกินไปเสียแล้ว คืนนี้เธอช่วยฉันทำงานเล็กๆ น้อยๆก่อนแล้วกัน แล้วพรุ่งนี้เราจะไปหาด้วยกัน”

เจ้าโง่

ลูกศิษย์คนหนึ่งเคยถามอาจารย์ชิยาม่าว่า

" การตะโกนของนิกายรินไซ กับไม้ตะพดของนิกายโทคูโนยาม่ามันหมายถึงอะไรกันครับ"

อาจารย์ตอบว่า " เธอลองไปตะโกนดูเองสิ "

ว่าแล้วอาจารย์ก็ตะโกนใส่ลูกศิษย์ เสียงดังลั่นว่า " เจ้าโง่ "

ฮยากุโจและหมาป่า

เมื่อใดที่ท่านฮยากุโจไขปริศนาเซน จะมีชายชราร่วมฟังอยู่ในหมู่สงฆ์ด้วย และจะกลับพร้อมกับเหล่าพระสงฆ์ แต่วันหนึ่ง เขายังรออยู่ ท่านอาจารย์จึงถามว่า “เธอเป็นใคร?” ชายชราจึงตอบว่า “กระผมไม่ใช่มนุษย์ ในอดีตสมัยของกัสสปพุทธเจ้า กระผมเป็นประธานสงฆ์ของวัดนี้

ครั้งหนึ่งมีพระองค์หนึ่งถามว่า “ผู้ตรัสรู้แล้วตกอยู่ภายใต้กฎแห่งเหตุและผลหรือไม่?” กระผมตอบว่า “ไม่”
เพราะคำตอบนี้ กระผมต้องกลายเป็นหมาป่าอยู่ ๕๐๐ ชาติ ได้โปรดช่วยกระผมด้วย โปรดพูดแก้ชะตาของกระผม
ช่วยกระผมให้พ้นจากร่างหมาป่าด้วยเถิด” แล้วชายชราจึงพูดกับท่านฮยากุโจว่า

ชาวนาซื้อที่ดิน

คนผู้หนึ่ง เอ่ยถามอาจารย์เซนว่า
"สิ่งใดน่ากลัวที่สุดในโลก?"

อาจารย์เซนตอบว่า "ความอยาก"

คนผู้นั้นยังคงไม่เข้าใจ อาจารย์เซนจึงเล่าเรื่องๆ หนึ่งให้เขาฟัง ใจความดังนี้
"ยังมีชาวนาผู้หนึ่ง ต้องการหาซื้อที่ดินสักหนึ่งผืน เขาได้ยินมาว่ามีคนต้องการขายจึงได้เดินทางไปพบเพื่อติดต่อขอซื้อ เมื่อไปถึง ชาวนาจึงได้เอ่ยถามคนผู้นั้นว่า "ที่ดินของท่านขายอย่างไร?"

ผู้ที่ต้องการขายที่ดินตอบว่า "ขอเพียงท่านมอบเงินให้ข้า 1000 ตำลึงเท่านั้นจากนั้นให้เวลาท่านหนึ่งวันเต็มๆ นับจากพระอาทิตย์ขึ้น จนกระทั่งพระอาทิตย์ตกให้ท่านออกเดินเท้าไปรอบๆ ที่ดิน หากท่านสามารถ
เดินวนไปได้ไกลเท่าไหร่ ที่ดินเหล่านั้นล้วนนับเป็นของท่าน แต่หากว่าท่านเดินทางกลับมายังจุดเริ่มต้นไม่ทันพระอาทิตย์ตกดินท่านจะไม่ได้ที่ดินแม้แต่ตารางนิ้วเดียว"